Washing powder Nirma-ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮನೆಮಾತಾಗಿದ್ದ ವಾಷಿಂಗ್ ಪೌಡರ್ ನಿರ್ಮಾ ಕಥೆ ಏನಾಯ್ತು?

Washing powder Nirma-ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮನೆಮಾತಾಗಿದ್ದ ವಾಷಿಂಗ್ ಪೌಡರ್ ನಿರ್ಮಾ ಕಥೆ ಏನಾಯ್ತು?

ಅದು 1969ನೇ ವರ್ಷ. ಅಂದು ಗುಜರಾತಿನ ಇಪ್ಪತ್ತನಾಲ್ಕು ವರ್ಷದ ಯುವಕನೊಬ್ಬ ತನ್ನ ಸೈಕಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ವಾಷಿಂಗ್ ಪೌಡರ್ ಅನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಮನೆ ಮನೆಗೆ ಹೋಗಿ ತನ್ನ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು. ಅಂದು ಅವನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ವ್ಯಾಪಾರ, ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಬ್ರಾಂಡ್​ ಆಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು.
ಲಾಭದಾಯಕತೆಯ ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರಿತು. ಆದರೆ, ಆ ಬ್ರಾಂಡ್​ ಮೌಲ್ಯ ಒಂದು ದಿನ ದಿಢೀರನೇ ಕುಸಿಯಿತು. ದಶಕಗಳಿಂದ ಭಾರತೀಯ ಗೃಹಿಣಿಯರ ನೆಚ್ಚಿನ ವಾಷಿಂಗ್ ಪೌಡರ್ ಆಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದ 'ನಿರ್ಮಾ'ದ ಕಥೆ ಇದು. ನಿರ್ಮಾಗೆ ಏನಾಯಿತು? ನಿರ್ಮಾವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿದ್ದು ಯಾರು? ಈ ಕುರಿತಾದ ಒಂದು ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.

ಕರ್ಸನ್ ಭಾಯ್ ಪಟೇಲ್ ಎಂಬ ಯುವಕ ಗುಜರಾತಿನ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ. ಅಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತಿರುವ ಸಂಬಳ ತನ್ನ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅರಿತುಕೊಂಡಾಗ, ಕರ್ಸನ್ ಭಾಯ್ ಪಟೇಲ್ ಸ್ವಂತ ಉದ್ಯಮ ಆರಂಭಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಿದರು. ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದಿದ್ದ ಕರ್ಸನ್, ಅದೇ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಹೋಗುವುದು ಉತ್ತಮ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ವಾಷಿಂಗ್ ಸೋಡಾ ಮತ್ತು ಇತರ ಕೆಲವು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಬೆರೆಸಿ ವಾಷಿಂಗ್ ಪೌಡರ್ ತಯಾರಿಸಿದರು.

ಹಲವು ಬಾರಿ ವಿಫಲವಾದ ನಂತರ, ಅವರು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು. ಬಳಿಕ ತಮ್ಮ ವಾಷಿಂಗ್ ಪೌಡರ್‌ಗೆ ನಿರ್ಮಾ(NIRMA) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ, ಆ ಪೌಡರ್​ ತುಂಬಾ ಅಗ್ಗವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸಹ ನೀಡಿತು. ಕರ್ಸನ್ ಭಾಯ್ ತಮ್ಮ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಮಗಳು ನಿರುಪಮಾ ಹೆಸರಿನಿಂದ ನಿರ್ಮಾ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ತನ್ನ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್​ಗೆ ಇಟ್ಟರು. ಮುಂದೆ ಇದೇ ಹೆಸರು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯಾಯಿತು.

ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಚೀಲಗಳಲ್ಲಿ ವಾಷಿಂಗ್ ಪೌಡರ್ ತುಂಬಿಸಿ, ಸೈಕಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮನೆ ಮನೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ಬಟ್ಟೆ ಒಗೆಯಲು ಹಳದಿ ಸೋಪ್ ಬಾರ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಇವು ಕಠಿಣ ಕಲೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಸೂಕ್ತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ಬಳಿಗೆ ಬಂದ ನಿರ್ಮಾ ಬಹಳ ಬೇಗನೆ ಯಶಸ್ಸು ಗಳಿಸಿತು. ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ನಿರ್ಮಾದ್ದೇ ಮಾತಾಗಿತ್ತು.

ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಡಿಟರ್ಜೆಂಟ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದ ಸರ್ಫ್, ನಿರ್ಮಾದ ಆಗಮನದಿಂದ ನಡುಗಿತು. ಸರ್ಫ್ ಅನ್ನು ಕೆಜಿಗೆ 15 ರೂ.ಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾ ಕೇವಲ 3.50 ರೂ.ಗೆ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ತಲುಪಿತು. ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಬೇಡಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ, ಕರ್ಸನ್ ಭಾಯ್ ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಉತ್ಪಾದನಾ ಘಟಕವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕಂಪನಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಹೋಯಿತು. ಭಾರತೀಯ ಜಾಹೀರಾತಿನಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಸೂಪರ್ ಹಿಟ್ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ 'ವಾಷಿಂಗ್ ಪೌಡರ್ ನಿರ್ಮಾ' ಹಾಡು ಕೂಡ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ನಿರ್ಮಾ ಪೌಡರ್ ಗುಜರಾತ್‌ನಿಂದ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ದಿನಸಿ ಅಂಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿತು. ಉತ್ತಮವಾಗಿ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ನಡೆಸಿತು. ನಿರ್ಮಾ ವಾಷಿಂಗ್ ಪೌಡರ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ 60 ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.

ನಿರ್ಮಾದಲ್ಲಿ ಶೇ. 65 ರಷ್ಟು ವಾಷಿಂಗ್ ಸೋಡಾ ಇತ್ತು. ಇದು ಗುಜರಾತ್‌ನ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಪುಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಳಿಚುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಇದು ಅದರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳಿಗೆ ನಿಜವಾದ ಟ್ರಂಪ್ ಕಾರ್ಡ್ ಆಗಿತ್ತು. ಅದರ, ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ಸರ್ಫ್‌ನ ಪೋಷಕ ಕಂಪನಿಯಾದ HLL, ನಿರ್ಮಾದ ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳು ಏನೆಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ವ್ಯಾಪಕ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿತು. 'ಸ್ಟಿಂಗ್' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅವರ ರಹಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಾವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಲು ಡಿಸೈನ್​ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.

ನಿರ್ಮಾ ಬಳಕೆದಾರರು ವಾಸನೆ ಬರುವ ಬಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಲರ್ಜಿಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಂತಹ ಕೆಲವು ಅತೃಪ್ತಿಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡ HLL, ಆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುವ ಜಾಹೀರಾತು ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ನಡೆಸಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಹೊಸ ಡಿಟರ್ಜೆಂಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸುಗಂಧ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ವೀಲ್, ಘಾಟಿ ಮತ್ತು ಏರಿಯಲ್ ಈ ರೀತಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಬ್ರಾಂಡ್​ಗಳಾಗಿದ್ದವು. ನಿಧಾನವಾಗಿ, ನಿರ್ಮಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪಾಲು ಕುಸಿಯಿತು. ಕಂಪನಿಯು ಹಲವಾರು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಲಾಭ ಗಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು, ಆದರೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ.

ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ನಿರ್ಮಾ ಸೋಪ್ ಪೌಡರ್ ತಯಾರಿಕೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅದು ಸೋಡಾ ಬೂದಿ ಮತ್ತು ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದತ್ತ ತಿರುಗಿತು. ಇದು ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತು. ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಂಬರ್ ಒನ್ ಆಗುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯತ್ನ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಮಾ ಕಥೆ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ.